Çocuğunuza kitap okuma alışkanlığı edindirmenin 7 yolu!

Davranış Bilimi Uzmanı Pınar Holt, çocuklarımıza kitap okuma alışkanlığı kazandırmanın yöntemlerini anlattı. 7 maddede konuyu özetleyen Pınar Holt’a göre çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandırırken ailelere büyük görev düşüyor.

İŞTE 7 MADDEDE DAVRANIŞ BİLİMİ UZMANI PINAR HOLT’UN KALEMİNDEN ÇOCUKLARIMIZA KİTAP OKUMA ALIŞKANLIĞI KAZANDIRMANIN YÖNTEMLERİ

Geçenlerde bir toplantı için İzmir’de bulunmam gerekiyordu 11 yaşındaki kızım ilk defa tek başına uçağa binerek yanıma geldi ve hafta sonunu beraber geçirdik.

Bu ‘tek başına uçma’ fikrini telefonda kızıma ilk bahsettiğimde ‘Ben korkarım’demişti ben de uzatmadan ‘İstersen tekrar yüz yüze konuşuruz’ diyerek konuyu kapattım. Sonrasında bir araya geldik ve konu tekrar gündeme geldi. Önce bir kağıda hava alanını çizdim.

YANINA NE ALACAĞINI SÖYLEMEMİŞTİ

Annanesiyle beraber check-in masasına kadar gideceğini sonra bir hostes ablanın onu teslim alarak uçağa kadar eşlik edeceğini, uçaktan indikten sonra da başka bir hostes ablayla benim yanıma geleceğini tek tek çizerek anlattım, baktım bayağı bir aklına yattı. O sırada aklıma şöyle bir öneri daha geldi: ‘Dilersen uçakta kendini güvende hissedeceğin, sarılacağın bir şey alabilirsin yanına’ dedim. ‘Tamam’ dedi ama yanına ne alacağını söylememişti. Dışarıdan gayet soğuk kanlı ve sakin görünen ama içinde merak kazanı kaynayan ve her şeyi öğrenmek isteyen anne olarak ‘Ne alacaksın?’ diye soruverdim kitap dedi.

KIZIM İÇİN KİTAP TELEFONDAN DAHA ÖNEMLİ

‘Evet, kızım kitabına sarılarak uçarsa kendini daha rahat ve güvende hissedeceğini söylemişti kısacası. Ama açıkcası bu sene yeni aldığımız cep telefonunu seçip seçmeyeceğini çok merak etmiştim. İzmir’e gelirken yanına bile almamış. Sadece bir birimizin yanında olmadığımızda iletişim amaçlı kullanmamız gerektiğinin çok farkında.

Şaşılacak bir cevap değildi dedim çünkü kızım yürümeye başladığından beri nereye gidersek gidelim mutlaka elinde ya da çantasında bir kitap taşır ve mutlaka her gün uyumadan bir kaç sayfa kitap okur. Bu diş fırçalama, banyo yapma, yemek yeme gibi bir ritüel haline geldi hayatımızda.

Kızıma kitap okuma alışkanlığını nasıl kazandırdığımı yazımın ilerleyen bölümünde sizinde evinizde kolaylıkla uygulayabileceğiniz şekilde maddelerle sıralamaya çalıştım.

ÇOĞU ÇOCUĞUN KİTAP OKUMAK YERİNE ELEKTRONİK ALETLER ÜZERİNE DAHA ÇOK ZAMAN HARCIYORLAR

Okuma alışkanlığı çocukların zihinsel gelişimlerine, anadillerini doğru şekilde kullanmalarına, kendilerini daha rahat ifade edebilmelerine, sağlıklı ve güçlü bir birey olmaları adına kişilik gelişimlerine katkı sağlar. Buna rağmen maalesef günümüzde çocuklar kitap okumak yerine televizyon seyretmeyi, bilgisayar oyunlarını veya tablet ve cep telefonları ile zaman geçirmeyi tercih edebiliyorlar.

İngiliz sinir bilimci Susan Greenfield’in ‘Çocukların dijital aletlere harcadıkları zaman ve dikkat’ üzerine yaptığı araştırması oldukça endişe verici verilerle sonuçlanmıştır. İngiltere’de yapılan ve çalışmanın parçası olan İngiliz öğretmenlerin %91’i çocukların derslere olan konsantrasyon sürelerinin gittikçe düştüğü ve çoğu çocuğun kitap okumak yerine elektronik aletler üzerine daha çok zaman harcadığını’ yapılan ankette bildirmişlerdir.

BİLGİSAYAR, TELEVİZYON YA DA TABLET BAŞINDAN ALAMIYORUZ

Sanırım bahsedilen anket sonuçları ülkemizde dahil olmak üzere dünyanın hemen hemen her ülkesinde geçerli bir durum. Hangimiz ‘Yeter bilgisayar oynadığın biraz da ders çalış’ ya da ‘Bırak şu cep telefonunu da birkaç sayfa kitap oku’ demiyor ki? Ve hatta birçoğumuz akşam yemeğine gelmeleri için çocukları zorla bilgisayar, televizyon ya da tablet başından almıyor muyuz?

NASIL KİTAP OKUMA ALIŞKANLIĞI KAZANDIRABİLİRİZ?

Dolayısıyla teknoloji ile sarılı olduğumuz bir ortamda çocuklarımıza kitap okuma alışkanlığını kazandırmak, çikolata ve cips dolu ortamda onlara sebze yedirmeye çalışmak gibi kadar eşdeğer bir durum. Peki bu kadar uyarıcı ve cezbedici alternatifler olmasına rağmen çocuğumuza nasıl kitap okuma alışkanlığı kazandırabiliriz? Kızımla yaptığım ve evinizde rahatça uygulayabileceğiniz önerileri sizin için aşağıda maddelerle hazırlamaya çalıştım.

HER GÜN KİTAP OKUYALIM

1. Kızım doğar doğmaz hastaneden eve geldiğimiz gün itibariyle ona istinasız her gün kitap okudum. Yeni okumayı öğrendiği dönemlerde biraz o biraz ben okuduk sonrasında kendi kitabını kendi okumaya başladı.

KİTAPLARI EĞLENCELİ HALE GETİRELİM

2. Özellikle okul öncesi döneminde okuduğum kitaplarda ki karakterleri canlandırarak ve seslendirerek okuma saatlerini daha eğlenceli hale getirmeye çalıştım ki bu işe yaramıştı çünkü kızım akşamları elinde kitap ‘Hadi anne komik kitap oku’ diye kendi isteğiyle yanıma geliyordu. Ben okudukça o kahkahalarla gülüyordu.

KİTAPLARA KOLAYLIKLA ULAŞILMALI

3. Hem evimizin salonuna hem kızımın odasına kütüphane yaptık. Hatta salonumuzda ki orta sehpamızı bile kitap konulabilen ‘kütüphane sehpalardan seçtik. Böylece kızım kolaylıkla her yerde kitaplara erişebildi.

ÇOCUKLARIMIZIN ÖNÜNDE KİTAP OKUYALIM

4. Kızım beni kitap okurken çok gördü. Benim de her yere giderken yanımda okunacak bir kitap mutlaka bulunur. Bu konuda kızıma model olmayı özen gösterdim.

KİTAPLARLA ZAMAN GEÇİRMESİNE İZİN VERMELİYİZ

5. Kütüphane alternatifimiz çok fazla olmasa da bebekliğinden beri mutlaka kitapçıların çocuk bölümlerine gidip orada zaman harcamasına, kitapları incelemesine olanak tanıdım. Asla ‘Hadi yeter artık gidelim’ demeden ne kadar kalma ihtiyacı hissediyorsa o kadar kitaplarla vakit geçirmesine izin verdim.

KENDİ İSTEDİĞİ KİTAP OLMALI

6. Aman çok okusun, diğerlerinden daha bilgili, daha ileri olsun’ gibi bir hırs, amaç edinmeden ve zorlamadan, kızımın kendi seçtiği, kendi istediği dergi ve kitapları alarak destek olmaya çalıştım.

ÇOCUKLARIMIZI ÖDÜLLENDİRMELİYİZ

7. Şimdilerde yapmasak da önceki yıllarda her kitap bitirdiğinde beraber ufak bir motivasyon kutlaması yapardık. Ya beraber bir kutlama keki yerdik ya da ben kızıma ‘tebrik’ kartı çizip verirdim ya da yeni bir kitap alırdık.kartı çizip verirdim ya da yeni bir kitap alırdık.

Bundan birkaç ay önce Su, okulda arkadaşlarıyla bir tatsızlık yaşamış ve kötü bir gün geçirmişti ve her zaman yaptığı gibi eve gelip bunu resimlendirmişti. Resmin bir tarafında arkadaşlarıyla yaşadığı olay diğer tarafında da kitaplar buluyordu ve resmin altında da şu söz yazılıydı.

İNSANLAR CANIMI SIKARSA KİTAPLARA SARILIRIM

Çok hoşuma gittiğinden sözü sosyal medyamda’Su Holt, 11 yaş’ yazarak paylaştım. Bu söz internette bayağı bir ilgi gördü ve hatta bir fotoğraf sanatçısı bu sözden esinlenip fotoğraf çalışması yaparak bizimle paylaşmıştı. Kendi çocuğumun bu şekilde hissediyor olması ile alakalı değil ama o kadar hakikat içerir ve anlamlı geldi ki bu söz bana, hem de bunu bir çocuğun erken yaşlarda keşfediyor olması daha da kıymetli.

SİZ OKURSANIZ ONLAR DA OKUR

Kısacası diyeceğim o ki; lütfen çocuklarınızın kitaplara sarılmasına olanak tanıyın ve gerekli ortamı oluşturun. Siz okursanız onlar da okur, siz izlerseniz onlar da izler, siz oynarsanız oynar da oynar. Yani siz ne yaparsanız onlar da aynısını yapar.